Donderdag 30 mei ~
De volgende ochtend kwamen de verpleegsters Boris halen. Hij moest even onder de scan om te kijken of ze iets in zijn lijfje konden zien en de kinderarts zou hem onderzoeken. Toen Boris terug kwam vertelde de kinderarts ons dat hij niets had kunnen vinden. Boris zag er perfect uit en hij zei dat we rekening moesten houden met dat er uiteindelijk ook niets gevonden zou worden. Waarschijnlijk is het een geval van ‘pech’ dat Boris z’n hartje is gestopt met kloppen. Mensen kunnen nou eenmaal doodgaan, en helaas ook baby’s…
Om toch meer zekerheid te krijgen kozen we voor een obductie. Niet omdat we perse een verklaring wilden hebben voor de dood van Boris, dat zou namelijk niets veranderen aan het feit dat hij er niet meer is, maar wel voor de toekomst en een eventuele volgende zwangerschap. De gynaecoloog stelde ons een aantal vragen over de obductie en we gaven overal toestemming voor. Zolang zijn hoofdje en handjes maar intact bleven en we hem nog konden vasthouden. De volgende dag zouden ze hem ophalen, en de uitslag ervan zou nog een flink aantal weken duren.
Toen alles in het ziekenhuis was geregeld konden we eindelijk naar huis. Tijdens de bevalling hebben Ad en ik besloten dat we alles zelf wilden regelen en doen, dus ook Boris mee naar huis nemen deden we zelf. Samen met een verpleegster liepen we naar de auto. Ad nam alle nodige spullen mee en ik zat in een rolstoel en had Boris in mijn armen.
Ik vond het zo’n naar idee dat iedereen in het ziekenhuis mij kon zien in de rolstoel met mijn dode baby, het leek net een bizarre film. Het was alsof we zweefden en het allemaal niet echt was. Helaas was het wel echt en namen we ons dode kindje mee naar huis.
Toen we thuis waren legden we het koelmatrasje in zijn eigen wiegje. Het stond naast ons bed met de koeling eronder. Ik legde zijn mooiste dekentjes erin en pas toen alles perfect was legden we Boris erin. Zijn plekje voor de komende dagen, veel te kort, maar wel heel dicht bij ons.
Om een uur of elf kwamen Iris en Daan. Ze hadden bij mijn zusje geslapen en konden nu eindelijk Boris zien. Het was heftig maar wel fijn dat ze erbij konden zijn en hun kleine broertje konden zien en aanraken. Ze vonden het spannend maar uiteindelijk viel het ze mee. Ondanks de heftigheid van de dood was het zo mooi om hem te mogen zien. Hij lag er zo vredig bij, er was helemaal niets engs aan. Hij was gewoon Boris, en hij was van ons. Ook onze familie kwam bij Boris kijken, iedereen wilde hem natuurlijk zien. Logisch ook, want hij was zo prachtig…
Nadat ik even had geslapen kwam de kraamverzorgster. Een hele lieve vrouw met alle begrip voor de situatie. Ze verzorgde mij en deed een paar klusjes in huis. Ook kwam de verloskundige nog even bij ons. Het was fijn om met ze te kunnen praten want we hadden veel vragen en op veel daarvan konden ze antwoord geven. Ondertussen lag ik vooral veel in bed. Omdat ik moest rusten maar ook ik omdat ik zoveel mogelijk bij Boris wilde zijn nu het nog kon.
Aan het einde van de middag kwam er een fotografe van Make a Memory om foto’s van ons te maken. We waren met zijn vijven en ze heeft prachtige beelden gemaakt. Tijdens de fotoshoot hield Ad Boris voor het eerst vast. Hij vond het moeilijk omdat hij bang was voor wat er los zou komen, maar dit was het moment. Het was heftig om te zien; mijn lieve man met onze zoon. De tranen stroomden over zijn wangen en over die van mij. Voor de derde keer vader maar wat gemeen dat dit kindje niet naar hem kon kijken en niet met zijn kleine handjes de grote vingers van zijn vader kon vastpakken. Ook Iris en Daan hebben hem voor het eerst en het laatst vastgehouden tijdens de fotoshoot. Bijzondere momenten die we nooit zullen vergeten.
Omdat we niet wisten hoe Boris terug zou komen van de obductie die de volgende dag zou zijn, besloten we dat onze familie en vrienden die avond konden komen om Boris te zien en afscheid van hem te kunnen nemen. Vanaf 20.00 uur waren ze welkom. Ad was beneden om iedereen op te vangen en ik lag boven in bed naast Boris.
Het was een hele bijzondere avond. Per twee of drie kwamen ze naar boven om Boris te zien. De sfeer in de slaapkamer was heel onwerkelijk. Het was een soort heiligdom waarin iedereen zachtjes praatte, mij knuffelde en Boris zachtjes aanraakte. Net een sprookje.
Het was heftig en vermoeiend maar we zijn heel blij dat we dit gedaan hebben, zo konden we iedereen laten zien wie Boris is en konden onze dierbaren hem ook leren kennen.
Die nacht legden we Boris tussen ons in voordat we gingen slapen. We lagen heel dicht tegen hem aan en hielden elkaar vast. Ad en ik hebben altijd al vreselijk veel van elkaar gehouden en onze band is super. Maar deze dagen was onze band bijna magisch, we waren zo dicht bij elkaar! Samen kunnen we de hele wereld aan, en zelfs dit onmenselijke verlies kunnen we samen dragen.
★
Vrijdag 1 mei
De wekker ging al om 6.30 uur want om 7.30 kwam een uitvaartverzorger Boris halen om hem naar Groningen te brengen voor de obductie. Ik wilde graag dat Boris andere kleertjes aan kreeg na het onderzoek, zodat ik zijn eerste pakje kon bewaren. Dus ik legde hem op de commode en deed zijn kleertjes uit. Zijn rompertje en mutsje hield hij aan, want dit vond ik een beetje te spannend om te doen. Hij was zo kwetsbaar en ik wilde niets aan zijn mooie lijfje beschadigen. Het was de eerste en laatste keer dat ik hem op de commode verzorgde en ik deed het met alle aandacht en liefde die ik had.
De uitvaartverzorgster had een klein rieten mandje mee voor Boris. Ik wikkelde hem in een omslagdoek en legde hem erin. Ik gaf de uitvaartverzorgster schone kleertjes mee plus een uitgebreide uitleg van wat ik precies wilde met zijn kleertjes. Gelukkig begreep ze het heel goed. We vonden het erg moeilijk om hem te laten gaan en waren bang dat er onderweg iets zou gebeuren. We hadden al zo weinig tijd samen en nou moest hij ook nog weg! Maar we wisten dat hij in goede handen zou zijn.
Om de tijd te doden dat Boris weg was, hadden we voor deze dag een afspraak gemaakt met de uitvaartverzorger en de dominee voor de begrafenis. Ook ging Ad naar het gemeentehuis om Boris aan te geven. Heel bijzonder voor een vader om dit soort dingen toch te kunnen doen voor je zoon. Vroeger was dit helaas heel anders. De meeste moeders en vaders konden toen geen afscheid nemen van hun baby, en ik voel me daarom gezegend dat we in deze tijd leven.
Aan het einde van de dag hadden we al een flink aantal dingen geregeld voor de begrafenis. Wat inmiddels vast stond is dat het maandag 4 mei zou gebeuren en dat we de afscheidsceremonie zouden houden op de plek waar we getrouwd zijn, in de Oude Kosterij. Verder regelden we met behulp van lieve vrienden allerlei dingen zoals witte ballonnen, muziek en een auto; een witte oude Jaguar, een stoere auto voor een stoer klein ventje.
Om 17.30 kwam Boris weer terug, heerlijk om hem weer thuis te hebben! We vonden het allebei erg spannend om hem terug te zien omdat we wisten dat hij achteruit was gegaan. Gelukkig viel het ons mee. Natuurlijk zag hij er iets minder goed uit, maar voor ons maakte dit niet uit. Boris is onze zoon, en niets is mooier dan dat!
Die avond heb ik vooral veel naast Boris gelegen en kwam Ad af en toe bij me liggen. Hij zorgde heel goed voor me en verdeelde zijn tijd tussen Boris, mij en Iris en Daan.
Voordat we gingen slapen schreef ik een brief aan Boris.
Lieve Boris,
Ik lig in bed. Papa ligt naast me te slapen en jij ligt aan de andere kant naast me in je mooie wiegje. Papa ligt zacht te snurken maar jou hoor ik niet. Wat had ik jou graag horen huilen en geluidjes maken, kleine zuchtjes en kreuntjes. Je bent er wel maar eigenlijk ben je er niet. Ik denk dat je in de Hemel bent maar toch ook bij ons. Ik voel je overal en constant. Je bent mijn mooie kleine lieve Boris, mijn zoon. Het lijkt zo zinloos allemaal maar dat is het niet. Je betekent zoveel en ondanks dat je niet leeft ben je echt het allermooist! Mijn liedje* voor jou klopt nog steeds. Het leven ís gemeen en toch ook mooi. Ik geniet écht van elk moment dat je nu nog bij me bent. Ik hoop dat ik dat straks vast kan blijven houden.
Ik ben bang voor wat gaat komen. Nu ben je nog een beetje bij me maar straks ben je weg. Echt weg, maar toch ook niet. Zo intens verdrietig maar toch zo blij met jou, dat je bij me hoort, en dat ik je mama ben.
Mijn lieve kleine Boris…
★
Zaterdag 2 mei
In de ochtend kwam eerst de dominee om nog wat dingen te bespreken voor de begrafenis. Daarna ging Ad naar zijn vriend Luuk om het kistje te maken voor Boris. Hij had een tekening van het kistje gemaakt en daarmee gingen ze aan de slag.
Ik lag in bed en maakte foto’s van Boris. Ik legde hem in zijn ledikantje in zijn eigen kamertje, liep met hem door de bovenverdieping en legde hem naast me in bed. Ik probeerde zoveel mogelijk beelden van hem te maken en zoveel mogelijk van hem te genieten. Vanuit mijn bed kon ik hem goed bekijken. Hij voelde nog steeds heerlijk zacht en ik raakte zijn vingertjes en zijn gezichtje zoveel mogelijk aan, dat gevoel vergeet ik nooit meer!
Ad stuurde mij foto’s van het kistje in wording en ik stuurde Ad foto’s van mij en Boris. Ik vond het naar dat hij zo lang weg was maar een prachtig idee dat hij dit voor Boris kon maken. We konden zo weinig voor hem doen en alles wat we wel konden doen grepen we met beide handen aan.
In de avond nodigden we nog wat vrienden en familie uit om bij ons te kunnen zijn en eventueel Boris nog even te zien, want de volgende en laatste dag met Boris wilden we alleen met hem zijn. Het was goed hen om ons heen te hebben en even te praten met elkaar, maar ik vond het ook fijn dat ze weer weg gingen want dan kon ik weer naar mijn ventje toe.
★
Zondag 3 mei
We waren ons allebei heel erg bewust dat dit de laatste volledige dag met Boris zou zijn, dus we gingen heel zorgvuldig met onze tijd om. Ik lag heel veel in bed naast Boris, en Ad kwam vaak bij me liggen. We huilden, praatten, en genoten van onze mooie lieve zoon. Tussendoor regelden we nog wat laatste dingen.
Aan het einde van de middag ging het mis. Ik was bij Boris en stond gebogen over zijn wiegje. Ik raakte hem aan en het feit dat hij echt weg moest kwam ineens zo hard binnen! Ik huilde zoals ik nog nooit gehuild heb en viel op de grond naast zijn wiegje. Alles draaide en het werd zwart voor mijn ogen. Ad kwam bij me en trok me van de grond. Hij hield me vast en bleef dicht bij me. Wat een verdriet en wat een pijn, het was echt verschrikkelijk. Daarnaast kreeg ik een enorme hoofdpijn en we maakten ons zorgen omdat het een bijwerking kon zijn van de mislukte ruggenprikken. Ad belde het ziekenhuis omdat hij niet meer wist wat hij moest doen. De verloskundige kwam langs en ze gaf me Oxazepam voor de paniek en heftige pijnstillers voor mijn hoofdpijn. Het hielp gelukkig een beetje en ik kon mezelf weer bijeen rapen. Maar goed ook, want de volgende dag moesten we Boris begraven en daar moest ik wel sterk genoeg voor zijn.
Die avond maakten we het kaartje voor de begrafenis en schreven we onze speech. We wilden namelijk zelf iets vertellen tijdens de ceremonie. Voordat we gingen slapen legden we onze kleine vent voor de laatste keer tussen ons in. We knuffelden met hem en maakten nog wat foto’s en filmpjes. We hebben eindeloos gepraat en naar Boris gekeken. We waren dichter bij elkaar dan ooit…